ترخیص کالا یک فرآیند حیاتی در تجارت بینالمللی است که به واسطه آن، کالاها از محل تولید به مقصد نهایی خود منتقل میشوند. در این فرآیند، اطلاعات و مدارک مربوطه بایستی با دقت بررسی و ارزیابی شوند تا از رعایت قوانین و مقررات مربوطه اطمینان حاصل شود. این مقاله، به عنوان یک راهنمای جامع به بررسی مراحل و تکنیکهای ترخیص کالا میپردازد و راهکارهای بهینهسازی این فرآیند را معرفی میکند.
مراحل ترخیص کالا
1. تهیه و ارسال اسناد: در این مرحله، اسناد مربوطه از جمله فاکتورها، بارنامهها و گواهیها جمعآوری و به مقصد ارسال میشوند.
2. اظهارنامه و ارزشگذاری: در این مرحله، تهیه اظهارنامه و تعیین ارزش کالا بر اساس مقررات و قوانین مربوطه انجام میشود.
3. بازرسی و بازرگانی: در این مرحله، ممکن است بررسیهای بازرسی فنی و بازرگانی بر روی کالاها انجام شود.
4. پرداخت و حمل و نقل: پرداخت هزینههای گمرکی و بستهبندی کالاها در این مرحله انجام میشود و سپس کالاها حمل و نقل میشوند.
5. تسلیم و انبارداری: کالاها در مقصد نهایی تحویل گرفته و در انبارها نگهداری میشوند.
بهینهسازی فرآیند ترخیص کالا
1. استفاده از سامانههای الکترونیکی: استفاده از سامانههای الکترونیکی و اتوماسیون در ترخیص کالا، باعث افزایش سرعت و دقت در انجام امور گمرکی میشود.
2. اطلاعرسانی و همکاری با مراجع ذیصلاح: برقراری ارتباط مستمر و همکاری با مراجع ذیصلاح، از جمله گمرک، سازمانهای صادراتی و وارداتی، بهبود فرآیند ترخیص کالا را تسهیل میکند.
3. آموزش و آگاهی: آموزش کارکنان و عمتخصصان مربوطه درباره قوانین، مقررات و تکنیکهای جدید ترخیص کالا باعث افزایش دانش و آگاهی در این زمینه میشود.
4. استفاده از مشاوران و کارشناسان حقوقی: در صورت نیاز، مشاوره و همکاری با کارشناسان حقوقی و مشاوران تخصصی میتواند در بهبود فرآیند ترخیص کالا و رفع ابهامات حاکم بر آن مؤثر باشد.
5. مدیریت دقیق اطلاعات: استفاده از سیستمهای مدیریت دقیق اطلاعات و نرمافزارهای مدیریت ترخیص کالا، قابلیت پیگیری و کنترل بهتری را برای این فرآیند فراهم میکند.

برخی از راهکارها برای بهبود فرآیند ترخیص کالا
1. آمادهسازی صحیح مدارک: برای جلوگیری از تاخیر در فرآیند ترخیص کالا، حوالهها، فاکتورها، بارنامهها و سایر مدارک مورد نیاز را به دقت تهیه و صحت آنها را بررسی کنید. همچنین، مطمئن شوید که تمام اطلاعات لازم در مدارک ثبت شده است.
2. ارتباط مستمر با گمرک: برقراری ارتباط مستمر با مسئولان گمرکی و مشاوره با آنها میتواند در فرآیند ترخیص کالا به شما کمک کند. از طریق مکاتبات رسمی، تلفنی و الکترونیکی، سوالات و ابهامات خود را مطرح کنید و دریافت راهنماییهای لازم را از آنها بخواهید.
3. اطلاعات و آمار مربوط به کالاها: جمعآوری و ثبت دقیق اطلاعات و آمار مربوط به کالاها در سیستمهای مدیریتی خود میتواند در بهبود فرآیند ترخیص کالا مؤثر باشد. این اطلاعات شامل جزئیات فنی، وزن، ارزش و کشور مبدأ و مقصد کالا است.
4. استفاده از خدمات گمرکی مجاز: همکاری با مشاوران گمرکی و استفاده از خدمات گمرکی مجاز میتواند در تسریع فرآیند ترخیص کالا و رفع ابهامات حاکم بر آن کمک کند. این مشاوران با دانش و تجربهای که در زمینه قوانین و مقررات گمرکی دارند، میتوانند به شما در تهیه و ارسال مدارک، ارزیابی ارزش کالا و رفع ابهامات کمک کنند.
5. بهرهگیری از تکنولوژی: استفاده از فناوریهای نوین مانند اتوماسیون، بارکدخوان، نرمافزارهای مدیریت ترخیص کالا و سامانههای الکترونیکی میتواند در بهبود دقت و سرعت فرآیند ترخیص کالا تأثیرگذار باشد. این فناوریها میتوانند به شما در جمعآوری اطلاعات، پیگیری و کنترل فرآیند کمک کنند.
6. ارتقاء توانمندی کارکنان: آموزش و آمادهسازی کارکنان مسئول در خصوص قوانین و مقررات گمرکی و فرآیند ترخیص کالا میتواند بهبود قابل توجهی در عملکرد آنها داشته باشد. ارائه دورههای آموزشی منظم و بهروز به کارکنان، آنها را با تغییرات جدید در قوانین و فرآیندهای گمرکی آشنا میکند و مهارتهای لازم برای مدیریت صحیح ترخیص کالا را در آنها تقویت میکند.
7. همکاری با شرکای تجاری: برقراری ارتباط و همکاری مستمر با شرکای تجاری میتواند بهبود قابل توجهی در فرآیند ترخیص کالا به همراه داشته باشد. با ایجاد روابط قوی با تجاران، تأمین کنندگان و حاملان، میتوانید از قبل از ورود کالا به کشور، اطلاعات لازم را دریافت کنید و همکاریهای لازم را برای سررسید به موقع و بدون تاخیر انجام دهید.
8. اتخاذ رویکرد الکترونیکی: استفاده از سامانههای الکترونیکی و روشهای الکترونیکی در فرآیند ترخیص کالا میتواند تسریع و سهولت بخشی به آن ببخشد. مثلاً، استفاده از سیستمهای الکترونیکی برای ارسال مدارک و بارگیری اطلاعات میتواند زمان و هزینههای مربوط به ارسال مدارک را کاهش دهد و از خطاهای احتمالی در ارسال دستی جلوگیری کند.
9. تحلیل و بهبود مداوم: ارزیابی و تحلیل مداوم عملکرد فرآیند ترخیص کالا میتواند به شناسایی نقاط ضعف و مشکلات در فرآیند کمک کند. با تحلیل دادهها و بازخوردها، میتوانید بهبودهای لازم را شناسایی و انجام دهید تا عملکرد سیستم ترخیص کالا بهبود یابد و تاخیرها و مشکلات کاهش یابند.
10. هماهنگی با سایر بخشها: همکاری و هماهنگی مستمر با سایر بخشهای درگیر در ف
فرآیند ترخیص کالا از گمرک
1. رسیدن کالا به اماکن گمرکی و دریافت قبض انبار گمرکی:
اولین مرحله در فرآیند ترخیص کالا، رسیدن کالا به اماکن گمرکی میباشد. در این مرحله، کالاها به صورت حملونقل به انبار گمرکی منتقل میشوند. سپس قبض انبار گمرکی برای کالاها صادر میشود که شامل اطلاعاتی مانند نام کالا، تعداد و وزن آن میباشد.
2. تهیه و آمادهسازی اسناد:
در این مرحله، اسناد مرتبط با ترخیص کالا تهیه و آماده میشوند. اسنادی که در این مرحله ممکن است نیاز باشد شامل فاکتور فروش، بارنامه حمل و نامههای مربوط به ترخیص و تحویل کالا میباشد.
3. ظهور از طریق سامانه EPL:
در این مرحله، اطلاعات کالاها از طریق سامانه EPL ظاهر میشود و در سیستم گمرکی ثبت میشوند. این سامانه امکان ارتباط مستقیم بین گمرک و مشتریان را فراهم میکند و فرآیند تسهیل ترخیص کالا را تسریع میکند.
4. دریافت کوتاژ اظهارنامه و تعیین مسیر اظهارنامه:
در این مرحله، کوتاژ اظهارنامه دریافت میشود که شامل جزئیات مربوط به کالا و اظهارنامه ترخیص آن است. همچنین، مسیر اظهارنامه برای ترخیص کالا تعیین میشود که شامل مراحل و مدارک لازم برای ترخیص کالا میباشد.
5. کنترل و ارزیابی کالا:
در این مرحله، کالاها کنترل و ارزیابی میشوند تا اطمینان حاصل شود که مطابق با مقررات گمرکی و مشخصات ثبت شده است. این شامل بررسی جنسیت، کیفیت، کمیت و سایر مشخصههای کالا میشود.
6. دریافت مجوزهای مورد نیاز:
در این مرحله، مجوزهای لازم برای ترخیص کالا دریافت میشوند. این مجوزها میتوانند شامل مجوز استاندارد، مجوز آزمایشگاهی، مجوز بهداشوی و سایر مجوزهای مربوط به نوع و خاصیت کالا باشند. هدف از دریافت این مجوزها، اطمینان حاصل کردن از اینکه کالاها با استانداردهای مربوطه سازگاری دارند و امکان ورود آنها به بازار را دارند.
7. بررسی تعرفه و ارزش اظهارنامه:
در این مرحله، تعرفه و ارزش اظهارنامه توسط کارشناسان گمرکی بررسی و ارزیابی میشوند. تعرفه گمرکی، مقدار مالی که برای واردات کالاها در نظر گرفته میشود را تعیین میکند. همچنین، ارزش اظهارنامه، ارزش مالی کالاها را مشخص میکند که بر اساس آن مالیات و عوارض گمرکی محاسبه میشود.
8. مرحله صندوق و پرداخت حقوق و عوارض گمرکی:
در این مرحله، هزینهها و عوارض گمرکی مربوط به ترخیص کالا پرداخت میشوند. این شامل مبلغ مالیات و عوارض گمرکی، هزینههای مربوط به استفاده از خدمات گمرکی و سایر هزینههای مرتبط میباشد.
9. مرحله بارگیری و تحویل کالا از انبار گمرک:
در این مرحله، کالاها از انبار گمرکی بارگیری و آماده تحویل به مقصد نهایی میشوند. این شامل بستهبندی کالا، بررسی مجدد وضعیت آن و بارگیری در وسیله نقلیه مورد نظر میباشد.
10. مرحله خروج کالا:
در این مرحله، کالاها از گمرک خارج میشوند و به مقصد نهایی ارسال میشوند. این شامل صدور رسید خروج از گمرک و انجام مراحل خروجی مانند بررسی مجدد کالا، ثبت خروج و ارائه مدارک لازم برای خروج کالا میباشد.

مراحل خروج کالا از گمرک
1. تهیه و ارائه اسناد مورد نیاز: در این مرحله، صاحب کالا یا نماینده وی باید اسناد مورد نیاز را تهیه و به گمرک ارائه کند. این اسناد ممکن است شامل سند حمل و نقل، رسید خرید، فاکتور فروش، بیمه نامه، اظهارنامه ترخیص و سایر مدارک مربوطه باشد. این اسناد برای تأیید هویت کالا و اطمینان از مطابقت آن با مقررات گمرکی استفاده میشوند.
2. ترتیب مراحل تعرفهگذاری: در این مرحله، مقررات و قوانین مربوط به تعرفهگذاری بر روی کالاها بررسی میشود. تعرفهگذاری شامل تعیین مقدار مالی که برای واردات کالا در نظر گرفته میشود و محاسبه عوارض و مالیاتهای گمرکی است. این مرحله ممکن است نیازمند همکاری با کارشناسان گمرکی و مشاوره در خصوص تعرفههای مربوطه باشد.
3. بررسیهای امنیتی و مرزی: در این مرحله، کالاها و مدارک مربوطه برای بررسیهای امنیتی و مرزی تحت نظر مقامات گمرکی قرار میگیرند. این بررسیها به منظور جلوگیری از ورود کالاهای غیرقانونی، قاچاق و تهدیدهای امنیتی انجام میشود. ممکن است این بررسیها شامل بازرسی فیزیکی کالا، بررسی اسناد و مدارک مربوطه و استفاده از تجهیزات تشخیصی مانند اسکنرها باشد.
4. محاسبه و پرداخت عوارض گمرکی: در این مرحله، عوارض و مالیاتهای گمرکی مربوط به واردات کالا محاسبه و مبلغ نهایی آنها تعیین میشود. صاحب کالا باید مبلغ عوارض را پرداخت کند تا اجازه خروج کالا از گمرک را بگیرد. این مرحله ممکن است شامل محاسبه گمرکی، محاسبه مالیات بر ارزش افزوده و سایر عوارض مربوطه باشد.
5. تصدیق و تأیید مستندات: در این مرحله، مستندات و اسناد مربوط به کالا و تراکنشهای گمرکی بررسی و تصدیق میشوند. این شامل بررسی صحت اطلاعات، امضاها، مهرها و سایر جزئیات مربوطه است. در صورتی که همه مستندات مورد نیاز تکمیل و صحیح باشند، این مرحله به پایان میرسد.
6. صادرات و خروج کالا: در این مرحله، پس از تأیید مستندات و پرداخت عوارض گمرکی، کالا اجازه خروج از گمرک را میگیرد. کالای صادراتی در این مرحله به منظور حمل و نقل به مقصد نهایی آماده میشود و از گمرک خارج میشود.
برای تخمین هزینههای ترخیص کالا از گمرک، شما میتوانید به موارد زیر توجه کنید:
1. تعرفههای گمرکی: هر کالا دارای یک تعرفهگذاری گمرکی است که بر اساس طبقهبندی جهانی کالاها (HS Code) تعیین میشود. این تعرفهها مشخص میکنند که کالای شما در چه رده تعرفهای قرار میگیرد و چه میزان عوارض و مالیاتها باید پرداخت کنید.
2. مالیاتهای گمرکی: در برخی موارد، علاوه بر تعرفههای گمرکی، مالیاتهایی مانند مالیات بر ارزش افزوده (VAT) یا مالیاتهای ویژه دیگر نیز برای ترخیص کالا از گمرک اعمال میشود. درصد و نحوه محاسبه این مالیاتها بسته به قوانین هر کشور متفاوت است.
3. هزینههای مربوط به خدمات گمرکی: برای ترخیص کالا از گمرک، شما ممکن است نیاز به خدمات مشاوره گمرکی یا نمایندگی گمرکی داشته باشید. این خدمات معمولاً هزینههای جداگانه ایجاد میکنند.
4. هزینههای حمل و نقل و بیمه: هزینههای حمل و نقل کالا از مبدأ تا مقصد نیز باید در نظر گرفته شود. همچنین، برخی از صاحبان کالاها بیمه برای محافظت از کالاهای خود در طول حمل و نقل ترتیب میدهند که نیز هزینههای مربوطه را افزایش میدهد.
5. سایر هزینهها: ممکن است هزینههای دیگری مانند هزینههای ثبت نام و اظهارنامه گمرکی، هزینههای اسناد و مدارک مورد نیاز و هزینههای مربوط به بررسیهای امنیتی و بازرسیهای گمرکی نیز وجود داشته باشد.
لطفاً تبه این نکات توجه داشته باشید که این توضیحات برای موارد کلی است و هزینهها ممکن است بسته به شرایط خاص مبدأ و مقصد کالا تغییر کند. برای دقت بیشتر در مورد هزینههای ترخیص کالا از گمرک، بهتر است با مشاور گمرکی یا مقامات گمرکی مربوطه تماس بگیرید. یا میتوانید با گروه بازرگانی مهرنگ در ارتباط باشید و بصورت دقیق اطلاعاتی که میخواهید را دریافت کنید.
مدارک مورد نیاز برای ترخیص کالا از گمرک
1. فاکتور فروش: فاکتور فروش یا فاکتور تجاری که جزئیاتی از کالا از جمله نام، توصیف، تعداد، قیمت و کشور مبدأ آن را شامل میشود.
2. بارنامه: بارنامه یا مدارک حمل و نقل مانند بارنامه دریایی (Bill of Lading)، بارنامه هوایی (Airway Bill) یا بارنامه خاکی (Roadway Bill) که نشان دهنده مسیر و شرکت حمل و نقلی است که کالا را از مبدأ به مقصد منتقل کرده است.
3. اظهارنامه گمرکی: اظهارنامه گمرکی یا اظهارنامه واردات که شرح کالا، ارزش آن، کشور مبدأ و سایر جزئیات مربوط به واردات را شامل میشود. این اظهارنامه بر اساس قوانین گمرکی کشور مورد نظر تهیه میشود.
4. مدارک مالی: ممکن است نیاز به مدارک مالی مانند صورتحساب بانکی، پرداختنامه، سند واریز وجه و یا اظهارنامه ارزی برای نشان دادن روش و مبلغ پرداختی برای ترخیص کالا داشته باشید.
5. گواهیها و مجوزهای ویژه: برخی از کالاها ممکن است نیاز به گواهیها و مجوزهای ویژه داشته باشند، مانند گواهی بهداشتی، گواهی نمایندگی، گواهی مطابقت با استانداردها و غیره. این مدارک بسته به نوع کالا و قوانین مربوطه متفاوت خواهد بود.
6. مدارک بیمه: در برخی موارد، ممکن است برای ترخیص کالا، بیمهنامه مربوط به حمل و نقل کالا نیز لازم باشد.
7. مدارک مربوط به پرداخت مالیات و عوارض: در صورت وجود مالیاتها و عوارض ویژه برای کالای شما، ممکن است نیاز به مدارک و صورتحسابهای مربوطه داشته باشید.
ترخیص کالا یک فرآیند پیچیده است که نیازمند دقت و دانش فنی است. با رعایت مراحل ترخیص کالا و استفاده از راهکارهای بهینهسازی، میتوان زمان و هزینههای مربوط به ترخیص کالا را کاهش داد و همچنین از رعایت قوانین و مقررات مربوطه اطمینان حاصل کرد.
استفاده از سامانههای الکترونیکی، همکاری با مراجع ذیصلاح، آموزش و آگاهی کارکنان، استفاده از مشاوران حقوقی و مدیریت دقیق اطلاعات، به عنوان راهکارهای بهینهسازی، در بهبود و سرعتبخشی به فرآیند ترخیص کالا اثرگذار هستند.
شما میتوانید به سادگی با گروه بازرگانی مهرنگ در ارتباط باشید و فرایند ترخیص کالای خود را به این گروه بسپارید.