حقوق ورودی ، یکی از مواردی است که در فرآیند گمرکی واردات کالاها اجرا می‌شود. این حقوق و عوارض، به صورت مالیات غیر مستقیم بر کالاهای وارداتی اعمال می‌شود. مبلغ حقوق گمرکی بر اساس تعرفه گمرکی و دیگر مقررات گمرکی مربوط به نوع کالا و شرایط وارداتی آن تعیین می‌شود. علاوه بر حقوق گمرکی، هزینه‌های دیگری نیز بابت ارائه خدماتی در گمرک وارد می‌شوند، مانند هزینه‌های ایکس ری، باربری، انبارداری، آزمایش و استاندارد‌سنجی کالا. این هزینه‌ها بر اساس خدمات ارائه شده و قوانین گمرکی تعیین می‌شوند.
تفاوت تعرفه گمرکی و حقوق ورودی
تعرفه گمرکی و حقوق ورودی دو مفهوم متفاوت در حوزه گمرک واردات کالاها هستند. تعرفه گمرکی به عنوان یک معیار عددی استفاده می‌شود تا کالاها را دسته‌بندی و شناسایی کند. این تعرفه‌ها شامل مالیات و عوارضی هستند که بر اساس سیاست‌های مالی، حمایتی یا ترکیبی از آنها، از کالاها دریافت می‌شوند. به این دریافتی حقوق گمرکی نیز می‌گویند. تعرفه گمرکی می‌تواند بر اساس ارزش کالا تعیین شود که در این صورت به عنوان تعرفه ارزشی شناخته می‌شود.
با توجه به توضیحات فوق، حقوق ورودی را می‌توان به طور ساده با فرمول زیر محاسبه کرد:
حقوق ورودی = 4 درصد حقوق گمرکی + سود بازرگانی + سایر عوارض
با استفاده از این فرمول، می‌توان به صورت دقیق مبلغ حقوق ورودی را محاسبه کرد. اما باید توجه داشت که مقادیر سود بازرگانی و سایر عوارض ممکن است بر اساس شرایط و قوانین مربوطه متفاوت باشند.
سود بازرگانی چیست؟
سود بازرگانی یکی از عواملی است که در فرآیند گمرکی واردات کالاها نقش دارد. این سود توسط اداره گمرک برای کالاهای وارداتی قطعی دریافت می‌شود و میزان آن توسط دولت تعیین می‌شود.
سود بازرگانی به صورت ریالی و به همراه حقوق گمرکی تشکیل حقوق ورودی را می‌دهد. در واقع، سود بازرگانی در محاسبه حقوق ورودی در نظر گرفته می‌شود و به صورت جداگانه تعیین نمی‌شود. دولت می‌تواند سطح سود بازرگانی برای هر کالا را بر اساس سیاست‌ها و مقررات خود تغییر دهد، به طوری که در برخی موارد آن را افزایش یا کاهش دهد.
حقوق ورودی به چه معنا است؟
حقوق ورودی به معنای درصدی از ارزش کالاهای وارداتی است که باید به گمرک کشور مورد واردات پرداخت شود. این حقوق جزء درآمدهای دولتی محسوب می‌شود و میزان آن تحت تأثیر سیاست‌های هر کشور قرار دارد. سیاست‌ها می‌توانند متنوع و پیچیده باشند، اما یکی از عوامل تأثیرگذار بر تعیین میزان حقوق ورودی، میزان تولید داخلی آن کالا در کشور واردکننده است. به عبارت دیگر، با هدف حمایت از تولید داخلی، معمولاً حقوق ورودی کالاهای داخلی را بیشتر می‌کنند، تا استفاده بیشتری از آن کالاها در داخل کشور شود. در صورت عدم تولید داخلی، ممکن است میزان حقوق ورودی را کاهش دهند تا قیمت کالا کنترل شود.
لازم به ذکر است که حقوق ورودی و هزینه‌های خدمات وارداتی، بدون توجه به وضعیت جدید یا دسته بندی مجدد کالا، طبق دستورالعمل‌های مربوطه، توسط گمرک یا سازمان‌های ارائه دهنده خدمات وصول می‌شوند.
ماده یک قانون امور گمرکی، بند (ح) شامل دو بند اصلی است:
1. حقوق گمرکی که برای همه کالاها 4 درصد است و توسط مجلس تعیین شده است.
2. سود بازرگانی که برای هر کالا متفاوت است و توسط دولت تعیین می‌شود.
علاوه بر این، مالیات‌ها و عوارض دیگر (بسته به نوع و حجم کالا) شامل موارد زیر می‌شوند:
– ۹ درصد مالیات ارزش افزوده
– ۱ درصد حقوق ورودی به عنوان عوارض هلال احمر
– ۴ درصد برای کالاهای فرهنگی
– در برخی موارد، هزینه پسماند از واردات کالاها نیز در نظر گرفته می‌شود.
موارد تاثیرگذار در افزایش حقوق ورودی چیست؟
برای افزایش حقوق ورودی برای کالاها، عوامل زیر تأثیرگذارند:
1. نوع کالا: تعرفه کالا بر اساس نوع آن تعیین می‌شود. بنابراین، نوع کالا بر میزان حقوق ورودی تأثیر دارد.
2. تعداد کالا: اگر تعداد بیشتری از کالا وارد شود، سود بیشتری به دولت پرداخت خواهد شد. تعداد کالا می‌تواند تأثیر مستقیمی بر میزان حقوق ورودی داشته باشد.
3. حجم کالا: برخی کالاها فضای کمتری را اشغال می‌کنند و برای حمل و نقل و انبار کردن آنها نیاز به فضای کمتری است. در نتیجه، هزینه کمتری به آن کالا تعلق می‌گیرد و مبلغ سیف کالا کاهش می‌یابد.
4. روش ارسال کالا: روشهای مختلفی برای حمل و نقل کالا وجود دارد، از جمله حمل هوایی و حمل زمینی. هزینه حمل هوایی نسبت به روشهای دیگر گرانتر است، بنابراین ارزش سیف کالا در این حالت افزایش می‌یابد و مبلغ بیشتری برای حقوق ورودی در نظر گرفته می‌شود.
روشهای محاسبه حقوق ورودی
در تعیین حقوق ورودی برای کالاها، از سه روش محاسبه استفاده می‌شود. این روش‌ها عبارتند از:
1. روش ارزشی (AD VALOREM): در این روش، حقوق ورودی بر اساس ارزش کالا محاسبه می‌شود. به عبارت دیگر، درصدی از ارزش کالا به عنوان حقوق ورودی در نظر گرفته می‌شود. این درصد توسط مقامات گمرکی تعیین می‌شود و معمولاً بر اساس تعرفه‌های جاری و قوانین مربوطه است.
2. روش ویژه و خاص (SPECIFIC DUTY): در این روش، حقوق ورودی بر اساس کمیت و مقدار کالا محاسبه می‌شود. به عبارت دیگر، برای هر واحد از کالا (مانند وزن، حجم، تعداد و غیره) مقدار خاصی به عنوان حقوق ورودی در نظر گرفته می‌شود. این مقدار نیز توسط مقامات گمرکی و بر اساس قوانین مربوطه تعیین می‌شود.
3. روش مرکب یا ترکیبی (MIXED DUTY): در این روش، از ترکیب هر دو روش فوق استفاده می‌شود. به عبارت دیگر، برای محاسبه حقوق ورودی، می‌توان ارزش کالا و یا مقدار کالا را در نظر گرفت. این روش بسته به شرایط و قوانین مربوطه انتخاب می‌شود و هدف آن محاسبه حقوق ورودی به‌صورت دقیق و عادلانه است.
محاسبه روش ارزشی
برای محاسبه حقوق و عوارض گمرکی با استفاده از روش ارزشی، ابتدا باید ارزش کالا را محاسبه کنیم. ارزش کالا شامل ارزش واحد کالا، هزینه بیمه و هزینه حمل می‌شود. برای این منظور، می‌توانید از مراحل زیر استفاده کنید:
1. محاسبه ارزش واحد کالا: ارزش واحد کالا را با توجه به فاکتور خرید و نرخ رسمی ارز در اظهارنامه محاسبه کنید. این مقدار را با ارز موجود در اظهارنامه ضرب کنید.
2. محاسبه هزینه بیمه: هزینه بیمه در اظهارنامه مشخص است. این مبلغ را از اطلاعات اظهارنامه برداشت کنید.
3. محاسبه هزینه حمل: ارزش ریالی هزینه حمل را بدست آورید. این اطلاعات نیز در اظهارنامه قابل مشاهده است.
4. محاسبه ارزش CIF: جمع کل ارزش واحد کالا، هزینه بیمه و هزینه حمل را محاسبه کنید. این مقدار ارزش CIF را تشکیل می‌دهد.
حالا می‌توانید برای محاسبه حقوق گمرکی از ارزش CIF استفاده کنید. ارزش CIF را در نرخ ماخذ حقوق ورودی ضرب کرده و به این ترتیب حقوق گمرکی را محاسبه کنید.
همچنین، گمرک علاوه بر حقوق گمرکی، مالیات‌ها و عوارض دیگری را نیز دریافت می‌کند که باید آنها را نیز محاسبه کنید. برای مثال، می‌توانید مالیات و عوارض ارزش افزوده، هلال احمر و سایر عوارض را به حقوق گمرکی اضافه کنید.
در نهایت، با جمع تمامی این موارد، می‌توانید حقوق ورودی را به‌صورت دقیق محاسبه کنید.
حقوق ورودی = حقوق گمرکی ( نرخ ماخذ حقوق ورودی CIF x ) + مالیات و عوارض ارزش افزوده + هلال احمر + …