کالای متروکه به کالایی گفته میشود که بعد از گذشت مدت مجاز نگهداری در انبارهای گمرکی، هنوز ترخیص نشده و هیچ فعالیت گمرکی برای آن انجام نشده باشد. طبق ماده 24 قانون امور گمرکی، مدت مجاز نگهداری کالا در انبارهای گمرکی از تاریخ تحویل کالا به این اماکن سه ماه است.
در صورتی که از تاریخ ورود کالا به گمرک بیش از سه ماه گذشته باشد و کالا هنوز ترخیص نشده و هیچ اقدامی در خصوص تشریفات گمرکی آن صورت نگیرد، کالا به عنوان کالای متروکه در نظر گرفته میشود. این بدان معناست که کالا در وضعیتی قرار می‌گیرد که مالکیت و مسئولیت آن هنوز مشخص نشده و باید اقدامات قانونی لازم برای ترخیص یا مصادره آن انجام شود. این تدبیر حفظ حقوق مالکان کالا و جلوگیری از کپی شدن غیرقانونی کالاها را هدف دارد.
آیا مدت نگهداری کالا در انبار های گمرکی قابل تمدید است؟
مدت نگهداری کالا در انبارهای گمرکی، در صورت تقاضای کتبی از صاحبان کالا و وجود علل موجه، می‌تواند قابل تمدید باشد. این تمدید می‌تواند تا تاریخ موافقت گمرک با پرداخت هزینه انبارداری ادامه یابد. همچنین، این مدت تمدید قابلیت حداکثر دو ماه دیگر را دارا است. به این ترتیب، با درخواست کتبی صاحبان کالا، داشتن علل موجه و پرداخت هزینه انبارداری، می‌توان مدت نگهداری کالا در انبارهای گمرکی را تا دو ماه دیگر تمدید نمود.
در چه شرایطی کالای موجود در گمرک متروکه میشود؟
در صورتی که صاحب کالا ظرف مهلت مقرر برای انجام تشریفات گمرکی و پرداخت وجوه متعلقه اقدام ننماید، کالا مشمول مقررات متروکه میشود.
همچنین، در صورتی که کالا به انبارهای گمرکی متعدد منتقل و نگهداری شود، مدت توقف از زمان ورود کالا به اولین انبار گمرکی محاسبه میشود.
این اقدامات گمرکی برای حفظ حقوق صاحبان کالا و جلوگیری از کپی شدن غیرقانونی کالاها انجام می‌شوند.
در صورتی که انبار مناسب برای کالای موجود در گمرک وجود نداشته باشد، شرایط نگهداری کالا و مهلت نگهداری به چه صورت است؟
مطابق با تبصره 1 ماده 24 قانون امور گمرکی، در صورتی که امکانات لازم برای نگهداری کالای فاسدشدنی و کالایی که نگهداری آن هزینه اضافی ایجاد می‌کند در انبارهای گمرکی موجود نباشد، باید بلافاصله پس از تخلیه و تحویل، ترخیص و یا با مسئولیت صاحب کالا و نظارت گمرک به انبار مناسب منتقل شود. در غیر این صورت، مرجع تحویل گیرنده هیچگونه مسئولیتی در قبال ضایع یا فاسد شدن آنها ندارد و گمرک بلافاصله مقررات متروکه را در مورد آن کالا اعمال می‌نماید.
جهت کسب اطلاعات بیشتر در خصوص شرایط نگهداری کالاهای فسادپذیر و خطرناک در اماکن گمرکی، می‌توانید با کارشناسان گروه بازرگانی مهرنگ تماس حاصل فرمایید.
این اقدامات گمرکی برای حفظ سلامت عمومی و جلوگیری از فساد و خطرات محتمل از نگهداری کالاها در شرایط نامناسب انجام می‌شوند. همچنین، با بهینه‌سازی کلمات کلیدی و ساختار جملات در متن، متن سئو شده‌ای ایجاد میشود و از احتمال کپی شدن آن جلوگیری می‌کند.
مقررات متروکه کالا پس از اظهار کالا به گمرک و طی انجام تشریفات گمرکی به چه صورت است؟
با توجه به قانون، در صورتی که ظرف یک ماه کالاهایی که برای آن سند ترخیص یا فروش صادر گردیده است، از انبارها خارج نشود، مشمول مقررات متروکه میشود. این مهلت با اعلام موافقت مرجع تحویل گیرنده و گمرک قابل تمدید است.
در مواقع اختلاف بین صاحب کالا و گمرک، زمانی که کالا به انتظار اعلام نظر قطعی گمرک در انبارها متوقف گردد، کالا مشمول متروکه نمی‌شود.
مهلت توقف کالا در مناطق آزاد و ویژه اقتصادی به چه صورت است؟
مدت مجاز توقف کالا در انبارهای اختصاصی محدود به مهلت‌های مقرر در ماده 24 قانون امور گمرکی است. این مهلت توسط گمرک ایران تعیین میشود. در صورتی که تا پایان مهلت مقرر صاحب کالا اقدام به انجام تشریفات گمرکی ننماید، بر اساس شرایط زیر عمل میشود:
الف) در صورتی که کالا از نوع مجاز باشد و صاحب کالا مجوزهای لازم را اخذ و ارائه نماید، گمرک مکلف است حقوق ورودی متعلقه به کالا را از محل تضمین آن تأمین کرده و پس از وصول، پروانه ورود قطعی صادر کند و برای صاحب کالا ارسال نماید.
ب) در مورد کالایی که مجوز لازم برای ترخیص آن اخذ و ارائه نشده است، مراتب به صاحب کالا اعلام و مقررات کالاهای متروکه در مورد آن اعمال میگردد و تضمین مأخوذه با توجه به شرایط مذکور در اجازه‌نامه تأسیس و مواد دیگر قانون امور گمرکی ابطال میشود.
گمرک کالا های متروکه را به چه نحوی به فروش میرساند؟
فروش کالاهای متروکه توسط سازمان جمع آوری و فروش اموال تملیکی، به عنوان مسئول فروش کالاهای متروکه، با رعایت مقررات مربوطه انجام میشود. این سازمان پس از ضبط کالا و تحویل آن به انبارهای خود، مسئولیت فروش کالا را بر عهده می‌گیرد.
تا زمانی که کالا توسط سازمان مذکور به فروش نرسیده است، صاحب کالا حق دارد پس از اعلام گمرک به سازمان مذکور، اقدامات قطعی گمرکی و ترخیص کالای خود را انجام داده و در ارتباط با تسلیم اظهارنامه یا تغییر عنوان اظهار با رعایت مقررات مربوطه و پرداخت کلیه وجوه متعلقه و سایر هزینه‌های انجام شده، اقدام نماید.
همچنین، کالاهایی که پس از متروکه شدن به انبارهای سازمان مذکور منتقل می‌گردند، نیز مشمول شرایط فوق‌الذکر می‌شوند.
اگر کالای متروکه شده از نوع کالا ممنوعه باشد شرایط به چه صورت است؟
“در صورتی که کالای متروکه ممنوعه باشد، ارزیابان مکلفند بلافاصله برای آن کالا صورت مجلس ضبط تنظیم نمایند. گمرک نیز باید مراتب را به صاحب کالا یا آورنده آن اعلام کند. در صورت عدم شناسایی آورنده، گمرک می‌بایست با درج آگهی در یک روزنامه کثیرالانتشار ابلاغ را انجام دهد.
اگر صاحب کالا به عمل ضبط گمرک اعتراض داشته باشد، می‌تواند ظرف دو ماه از تاریخ ابلاغ صورت مجلس ضبط یا درج در روزنامه، به مرجع قضایی محل مراجعه کند و مراتب را حداکثر ظرف پانزده روز از تاریخ مراجعه به مرجع قضایی با ارائه گواهی به گمرک مربوطه اعلام نماید. در غیر اینصورت، کالا به طور قطعی توسط دولت ضبط میشود.
شرایط متروکه شدن یا فروش کالاهای سریع الفساد و کالاهایی که نگهداری آنها هزینه اضافی دارد به این صورت است: کالای ضبط شده سریع الفساد و کالایی که نگهداری آن ایجاد هزینه اضافی یا خطر نماید، اعم از اینکه ضبط قطعی شده یا نشده باشد، و همچنین کالایی که از تاریخ ضبط آن شش ماه گذشته ولی از طرف مرجع قضایی تعیین تکلیف نهایی نشده باشد، طبق مقررات به فروش می‌رسد. وجوه حاصل از فروش آن تا تعیین تکلیف نهایی به عنوان سپرده نگهداری میشود، مگر آنکه مرجع مزبور ادامه نگهداری عین کالا را تا تعیین تکلیف نهایی لازم بداند.”
آیا دستور مقامات قضایی مانع از متروکه شدن کالا میشود؟
بله، دستور مقامات قضایی می‌تواند مانع از متروکه شدن کالا شود. کالایی که توسط مرجع صلاحیتدار توقیف شده است، مطابق مقررات کالای متروکه محسوب میشود و درآمد حاصل از فروش آن محدود به توقیف مرجع خواهد بود. با این حال، مواردی که بر اساس ماده 10 قانون مجازات اسلامی توقیف شده‌اند، از این قاعده مستثنی هستند.
وظیفه سازمان جمع آوری و فروش اموال تملیکی در خصوص کالای متروکه چیست؟
سازمان جمع‌آوری و فروش اموال تملیکی مسئولیت تنظیم صورت‌مجلس دریافت کالاهای متروکه و ضبطی را از مرجع تحویل‌گیرنده با نظارت گمرک و انتقال آن به انبارهای خود دارد. این اقدامات پس از انجام تشریفات ذکر شده در خصوص کالاهای مشمول مقررات متروکه به صورت فوری صورت می‌پذیرد.
با این تدابیر، سازمان جمع‌آوری و فروش اموال تملیکی به تنظیم صورت‌مجلس دریافت کالاهای متروکه و ضبطی از مرجع تحویل‌گیرنده می‌پردازد، در حضور نظارت گمرک و سپس آن را به انبارهای خود منتقل می‌کند.
در خصوص کالاهایی که با کانتیتر وارد اماکن گمرکی گردیده, آیا کانتینر خالی نیز مشمول متروکه میگردد؟
در مورد کالای کانتینری، حداکثر ظرف یک هفته پس از اجرای تشریفات متروکه، کالا از کانتینر خارج و کانتینر خالی به مرجع تحویل‌گیرنده تحویل میگردد. خروج کالا با کانتینر با موافقت کتبی صاحب آن امکان‌پذیر است. اگر کانتینر مذکور از تاریخ تخلیه محموله متروکه شود و به مدت دو ماه از گمرک خارج نشود، کانتینر مذکور نیز مشمول مقررات متروکه میگردد.
درباره مقررات متروکه چند نکته وجود دارد:
– پرداخت مازاد حاصل از فروش کالاهای متروکه به صاحب کالا، مستلزم ارائه حواله ترخیصیه شرکت حمل و نقل مربوطه است.
– مسئولیت حفظ و نگهداری کالا پس از تحویل به سازمان جمع‌آوری و فروش اموال تملیکی با سازمان مذکور است.
– هزینه‌های انجام خدمات و سایر هزینه‌های کالاهای متروکه به هنگام خروج از اماکن گمرکی توسط سازمان جمع‌آوری و فروش اموال تملیکی پرداخت و یا تعهد پرداخت میگردد.
– حداکثر هزینه انبارداری قابل تأمین از حاصل فروش، شش ماه است و مابه‌التفاوت هزینه انبارداری به عهده سازمان جمع‌آوری و فروش اموال تملیکی است.
وظایف مرجع تحویل گیرنده در خصوص کالای متروکه چیست؟
مرجع تحویل گیرنده موظف است هر هفته به گمرک ایران گزارشی تسلیم کند که در آن مقدار و نوع کالاهایی که مدت توقف مجاز آنها سپری شده است، ثبت شده باشد. این گزارش بر اساس فرم تعیین شده توسط گمرک ایران باید تهیه و ارسال شود.
پس از دریافت گزارش، مسئول گمرک آن را ثبت کرده و به متصدی نگهداری حساب کالای متروکه ارجاع می‌دهد. متصدی نگهداری سپس به صاحب کالا و آورنده آن ابلاغ می‌کند که در صورتی که صاحب کالا ظرف بیست روز از تاریخ ابلاغ اقدام به ترخیص کالا ننماید، مراحل بعدی انجام خواهد شد.
در صورتی که در مدت یک هفته، هیچ کالایی از مدت مجاز توقف تجاوز نکرده باشد، گزارش منفی باید تهیه و ارایه شود.
تعیین مدت توقف و تمدید آن در مناطق آزاد تجاری، صنعتی و ویژه اقتصادی براساس ضوابط قانونی مناطق مذکور صورت می‌گیرد و پس از انقضای مهلت‌های تعیین شده، مراتب به گمرک مربوطه ارسال میشود و مشمول مفاد حکم مقرر در تبصره 5 ماده 24 قانون امور گمرکی قرار می‌گیرد.
همچنین، کالایی که به گمرک اظهارشده است، در طول مدت انجام تشریفات گمرکی، مشمول مقررات متروکه (ماده 24 تبصره 1 و 2) میشود.
سازمان جمع‌آوری و فروش اموال تملیکی موظف است ظرف یک هفته پس از انجام تشریفات مذکور در قانون، کالای متروکه را به انبارهای خود منتقل کند.
در پایان، مرجع تحویل گیرنده کالا پس از ارسال گزارش به گمرک، بدون اطلاع متصدی نگهداری حساب کالای متروکه گمرک، مجاز به گواهی اظهارنامه‌های ارایه شده از حیث موجودی کالا نمی‌باشد.